گذر زمان و ورود به دنياي مدرن تغييرات زيادي در زندگي ما ايجاد كرده است. يكي از مهمترين اين تغييرات صندلي ها هستند. صندلي هايي كه ما را به نشستن هاي طولاني مدت وادار مي كنند و بيماري هايي به همراه مي آورند كه به بيماري هاي نشيمنگاه شناخته ميشوند.
نشستن طولاني مدت مي تواند بيماري هايي را به وجود بياورد كه تا قبل از اين ردپاي آنها در كمتر جايي از تاريخ پزشكي به چشم مي خورد. اصل موضوع اين است كه ما براي نشستن آفريده نشده ايم. نوع تكامل و خلقت بدن ما به شكلي است كه بهترين حالت براي آن ايستاده بودن و راست قامت ماندن است.
البته شرايطي كه در زمان حال حاضر وجود دارد كاملا روشن و قابل درك است. افراد موظفند در طول روز حداقل ۸ ساعت بر روي صندلي هاي خود بنشينند و كار كنند. ولي با ظهور مشكلات و عوارض اين موضوع، فرهنگ صندلي محوري كه به افراد در دنياي امروز تحميل شده است نياز به تغييراتي اساسي دارد. در غير اين صورت بايد منتظر شروع يك اپيدمي گسترده و ناشناخته در سطح دنيا باشيم.
گرفتگي عضلات، كمر درد، كاهش جريان خون، سفت شدن مفاصل، چاقي و كاهش سوخت و ساز بدن تنها بخشي از مشكلات و عوارض زياد نشستن هستند. اما اين فقط يك روي سكه است. مشكل به همين جا ختم نمي شود. روي ديگر سكه بيماري هاي مقعدي هستند.
- آيا درباره ي بيماري هاي مقعدي يا نشيمنگاه چيزي مي دانيد؟
- آيا مي دانيد بيش از نيمي از افراد حداقل يك بار در طول عمر خود يكي از بيماري هاي مقعدي را تجربه مي كنند؟
- آيا مي دانيد بيماري هاي مقعدي به عنوان يكي از شايع ترين بيماري هاي قرن ۲۱ معرفي شدند؟
بيماري هاي نشيمنگاهي و مقعدي
بيماري هاي مقعدي كه با نام بيماري هاي نشيمنگاه هم شناخته مي شوند تمامي بيماري ها و مشكلات مربوط به ناحيه ي مقعد را در بر مي گيرد. اين بيماري ها در بافت هاي مختلف ناحيه ي مقعد به وجود مي آيند و شامل ۴ دسته ي مهم زير مي باشند:
- بواسير ( هموروئيد )
- شقاق ( فيشر مقعدي )
- فيستول مقعدي
- كيست مويي ( سينوس پيلونيدال )
شايد شما نام بعضي از اين بيماري ها را شنيده ايد و مي دانيد نام بردن از آنها در جمع يك تابو و خط قرمز است. اما واقعيت اين است كه همين خط قرمزها افراد بسياري را درگير خود كرده كه هر روز هم بر شمار مبتلايان به آن اضافه مي شود. موضوع مهمي كه در اين ميان مشخص شده است رابطه ي معناداري ميان زياد نشستن و ابتلا به بيماري هاي مقعدي وجود دارد.
باهم نگاهي به انواع بيماري هاي مقعدي خواهيم داشت تا بهتر با اين بيماري ها آشنا شويد. حداقل اگر از بيان آن خجالت مي كشيد آن را بهتر بشناسيد و مراقب آنها باشيد. خبر خوب اينكه اين بيماري ها تا حد زيادي قابل پيشگيري هستند به شرط آنكه زياد نشستن خود را اصلاح كنيد.
بواسير ( هموروئيد)
در اطراف ناحيه ي مقعد تعداد زيادي مويرگ و رگ خوني وجود دارد كه خون با فشار بسيار زيادي در آنها در حال گردش است. هنگامي كه در اثر برخي عوامل نظير يبوست، بارداري و نشستن هاي طولاني مدت، مقعد شما تحت فشار و كشش بيش از اندازه قرار مي گيرد در نتيجه بافت هاي گوناگون مقعد شما از جمله رگ ها دچار آسيب هاي فراواني مي شوند. كشيدگي، پارگي، التهاب، از هم گسيختگي و تورم رگ هاي مقعد مي تواند باعث به وجود آمدن بيماري بواسير يا هموروئيد شود. جهت آشنايي بيشتر با بواسير(هموروئيد) اين مطلب را مطالعه نماييد.
علائم بواسير
در آغاز شايد هيچ گونه علامت خاصي مشاهده نشود جز خونريزي هاي خفيف و بدون درد از ناحيه ي مقعد كه با دفع مدفوع شما خارج مي شود. اين آغاز بواسير است. مرحله اي خفيف و ساده از اين بيماري كه به راحتي مي توان جلوي آن را گرفت ولي بي توجهي و زياد نشستن مي تواند آن را تشديد كند و علائم و نشانه هاي زير را به وجود بياورد:
- درد در ناحيه ي مقعد
- خونريزي كه همراه با دفع مدفوع افزايش مي يابد.
- سوزش و خارش مقعد
- التهاب و تورم مقعد
- احساس دفع ناكامل مدفوع
- وجود بيرون زدگي هاي گوشتي در اطراف مقعد
شايد فكر كنيد چنين بيماري سختي فقط مختص سالمندان است در حالي كه آمار نشان مي دهد حتي كودكان ۵ ساله هم به اين بيماري مبتلا شده اند و اين يعني هشداري براي همه.
گروه پرخطر در برابر بواسير
گروه پرخطر شامل افراد و گروه هايي هستند كه نسبت به ديگران ريسك بيشتري را براي ابتلا به اين بيماري دارند و در برابر آن آسيب پذيرترند.
- افرادي كه براي طولاني مدت در حالت نشسته قرار دارند.
- زنان باردار
- افراد كم تحرك
- افراد چاق
- ورزشكاران
- اعتياد به الكل و مواد مخدر
- ابتلا به يبوست مزمن
شما جزء كدام دسته از افراد فوق هستيد؟
زياد نشستن چگونه بواسير ايجاد مي كند؟
سيستم گوارش شما در حالت طبيعي نياز به تحرك و ايستادن دارد تا بتواند به درستي به كار خود ادامه دهد. زياد نشستن مي تواند سيستم طبيعي آن را برهم زده و حركات روده ها را كاهش دهد و يبوست ايجاد كند. يبوست دليل اصلي بسياري از موارد بواسير است. ضمن اينكه با نشستن زياد كافيست كمي اضافه وزن هم داشته باشيد تا رگ هاي ناحيه ي مقعد شما تحت فشار شديدتري قرار بگيرند.
شقاق (فيشر) مقعدي
شقاق در اثر ايجاد شكاف ها و ترك هايي در اطراف ناحيه ي مقعد به وجود مي آيد. اين شكاف ها و ترك ها مي تواند ناشي از عواملي مثل يبوست، زايمان سخت و يا زياد نشستن باشد. همان طور كه در مطالب قبلي بيان كرديم زياد نشستن مي تواند يبوست را با خود به همراه داشته باشد و اين يعني وارد آمدن فشار بيش از حد به ديواره هاي مقعد. اما اين بار پوست و غشاي ناحيه مقعد آسيب مي بيند و دچار ترك و از هم گسيختگي مي شود و در نتيجه بيماري شقاق يا همان فيشر مقعدي به وجود مي آيد. جهت آشنايي بيشتر با شقاق مقعدي اين مطلب را مطالعه نماييد.
علائم شقاق
همه چيز با سوزش مختصري در مقعد شما آغاز مي شود و با پيشرفت آن علائم زير ظاهر خواهند شد:
- درد در ناحيه ي مقعد
- خونريزي
- سوزش و خارش
- التهاب و سرخي مقعد
- وجود ترك ها و شكاف هاي طولي با عمق مشخص در اطراف مقعد
- تب
گروه پرخطر در برابر شقاق
- افرادي كه طولاني مدت مي نشينند.
- زنان باردار
- افراد چاق
- افرادي كه به يبوست و اسهال مزمن دچار هستند.
زياد نشستن چگونه باعث ايجاد شقاق مي شود؟
همان طور كه ديديد در گروه خطر افرادي قرار دارند كه طولاني مدت مي نشينند. طولاني نشستن باعث كند شدن حركات روده هاي شما مي شود و يبوست به وجود مي آورد. از طرفي نشستن طولاني مدت به خصوص بر روي سطوح سخت مي تواند به مقعد شما آسيب هاي زيادي وارد كند كه شقاق يكي از آنهاست.
كيست مويي ( سينوس پيلونيدال)
كيست مويي يا سينوس پيلونيدال در اثر پيچيدن و بازگشت موها به زير پوست رخ مي دهد. سيستم ايمني بدن اين مو را به عنوان عاملي بيگانه تلقي كرده و واكنش خود را عليه آن آغاز مي كند در نتيجه عفونت و تورم به همراه ترشحات چركي در محل كيست مويي آغاز مي شود. جهت آشنايي بيشتر با كيست مويي اين مطلب را مطالعه نماييد.
علائم كيست مويي
در ابتدا فقط ممكن است كمي پوست شما قرمز و ملتهب به نظر بيايد ولي پس از مدتي علائم و نشانه هاي زير ايجاد مي شوند:
- درد شديد
- تورم و التهاب پوست
- خروج ترشحات چركي و بدبو
- ايجاد حفره ها و سوراخ هايي متعدد در سطح پوست
- وجود مو در محل كيست
- تب
گروه پر خطر در برابر كيست مويي
- افرادي كه براي طولاني مدت در حالت نشسته قرار دارند.
- رانندگان
- افرادي كه بدن پرمويي دارند.
- مردان بين ۱۵ الي ۴۵ سال
- افراد چاق
- افراد كم تحرك
زياد نشستن چگونه باعث ايجاد كيست مويي مي شود؟
نشستن طولاني مدت به خصوص براي كارمندان و رانندگان مي تواند باعث اصطكاك لباس با پوست ناحيه ي كمر و باسن شود. تعريق پوست هم به اين قضيه دامن زده و در نتيجه موهاي پوست تحريك مي شوند. چاقي فرد هم مي تواند كم تحركي را افزايش داده و باعث زياد نشستن شود در نتيجه ريسك ابتلا به كيست مويي را افزايش مي دهد.
فيستول مقعدي
فيستول مقعدي در اثر ايجاد ارتباط غيرطبيعي ميان بافت هاي گوناگون ناحيه ي مقعد به وجود مي آيد. اين ارتباط غيرطبيعي از طريق مجرايي باريك و نازك به سطح پوست مي رسد به طوري كه سوراخ آن كاملا قابل مشاهده است. علت اصلي فيستول مقعدي هنوز به طور دقيق مشخص نشده است از اين رو نمي توان ارتباط معناداري بين آن و زياد نشستن در نظر گرفت. جهت آشنايي بيشتر با فيستول مقعدي اين مطلب را مطالعه نماييد.
علائم فيستول مقعدي
- درد در ناحيه ي مقعد
- وجود سوراخ فيستول در سخط پوست
- بي اختياري در دفع مدفوع
- خروج چرك و ترشحات بدبو
- تب
- تورم و التهاب
راه حل هاي پيشگيري از بيماري هاي مقعدي
با نماي كلي و مختصري از بيماري هاي مقعدي آشنا شديد و رابطه ي اين بيماري ها با زياد نشستن را متوجه شديد. به جز بيماري فيستول مقعدي كه بيشتر به دليل بيماري هاي زمينه اي مانند بيماري هاي گوارشي رخ مي دهد ساير بيماري هاي مقعدي تا حد زيادي قابل پيشگيري هستند و اگر در رويه ي زياد نشستن خود تغييرات كوچكي ايجاد كنيد قطعا مي توانيد آنها را ملاقات نكنيد.
براي مثال:
- يكي از وعده هاي غذايي خود را به صورت ايستاده ميل نماييد. مثلا وعده ي ناهار خود را بر روي كانتر آشپزخانه ميل كنيد.
- هر دو ساعت بلند شده و كمي راه برويد. حتي ريختن يك فنجان چاي كافيست تا بدن شما تحرك كوچكي داشته باشد.
- يكي از امور روزمره ي خود را به صورت ايستاده انجام دهيد مثل چك كردن ايميل ها ، صحبت كردن با تلفن همراه يا نوشتن تكست كوتاهي براي دوستانتان.
- در طول روز حداقل ۱۵ دقيقه بر روي زمين بنشينيد.
- پياده روي هاي كوتاه را از خود دريغ نكنيد.
- اگر مجبور هستيد براي طولاني مدت بنشينيد بر روي صندلي محل كار خود بالش هاي نرمي قرار دهيد و بر روي آن بنشينيد.
- نوشيدن ۸ الي ۹ ليوان آب را در طول روز فراموش نكنيد.
- مصرف ميوه ها و سبزيجات تازه اولويت شما باشد.
- هرگز بر روي سطوح سخت ننشينيد.
منبع : jarah.clinic